Modern yapılar, basit ve minimalist formlarıyla dikkat çeker. Cepheler genellikle beyaz ve gri tonlarında, tek renkler kullanılarak tasarlanır. Bu tasarımlarda temel malzeme olarak sıva ön plana çıksa da, mimari beton, metal levha ve kuvars sinterleri gibi alışılmadık malzemeler de giderek daha fazla tercih ediliyor. Bu malzemelerin uygun entegrasyonu, binanın hem orijinal hem de etkileyici bir görünüm kazanmasını sağlar. Ayrıca, iç mekanları iyi aydınlatmak isteyenler için cam kullanımı da popüler bir seçenektir. Özellikle camlı üçgen duvarlar, modern cephe tasarımlarında sıkça rastlanan bir trend haline gelmiştir.
Cephe Kaplamanın Önemi
Bir ev inşa ederken, cephenin görünümü büyük önem taşır. Cephe, evin vitrini olarak kabul edilir ve ev sahiplerinin mimari tarz tercihlerini yansıtır. Standart dışı malzeme seçimleri, cesaret ve yenilikçi bir yaklaşımın göstergesi olabilir. Geleneksel tercihler arasında pastel tonlarda sıvalar veya klinker gibi malzemeler yer alırken, daha cesur seçimler arasında metal veya kuvars sinterleri bulunur.
Cephe kaplaması seçerken maliyet de önemli bir faktördür. En ekonomik seçenek genellikle sıva kullanımıdır. Ancak, kaplamaların maliyeti, kullanıldıkları alanın büyüklüğüne bağlı olarak değişebilir. Örneğin, cephenin sadece belirli bölümlerinde kullanılan kaplamalar, maliyeti düşürürken görsel çeşitlilik sağlar. Evin giriş alanını veya terasa bağlanan cepheyi vurgulamak için kaplama kullanmak, binanın oranlarını ve estetik değerini artırabilir.
Cepheler için malzeme seçerken, subasmanların da dikkate alınması gerekmektedir. Subasmanlar, genellikle en sık kirlenen alanlardır ve kiri emmeyen, kolay temizlenebilen malzemelerle kaplanmalıdır. Ayrıca, mekanik hasar, bitki örtüsünün genişlemesi, yağmur ve kar gibi dış etkenlere karşı dayanıklı olmalıdırlar. Subasman kaplaması için genellikle cephenin geri kalanıyla uyumlu, daha koyu renkte özel sıvalar ve seramik, beton, taş kaplamalar tercih edilir.
Cephe tasarımında, balkon ve teras korkuluklarının rengi de önemlidir. Günümüzde çoğu yatırımcı, balkonları teras pencereleriyle değiştirmekte ve bunları bariyerlerle donatmaktadır. Paslanmaz çelik, galvanizli, toz boyalı alüminyumdan yapılmış hafif yapılar, cam dolgulu ve özel bir folyo ile kırılmaya karşı korunan yapılar estetik bir görünüm sunar.
Bu bölümde, modern cephe tasarımlarının temel özellikleri, malzeme seçimlerinin önemi, maliyet faktörleri, subasman ve balkon/teras tasarımlarının dikkate alınması gereken yönleri ele alındı. Her bir faktör, binanın hem estetik hem de fonksiyonel açıdan başarılı bir cephe tasarımına katkıda bulunur.
Cephe Kaplama ve Doğru Zamanlama
Dış cephe kaplaması, büyük ölçüde binanın inşa edildiği teknolojiye bağlıdır. Örneğin, çoğu tuğla evde duvarların yalıtılması ve sıvanması gerekmektedir. Tek katmanlı bölmeler, geleneksel veya ince katmanlı sıva ile kaplanabilirken, yalıtımlı iki katmanlı yapılar ince katmanlı sıva veya kuru teknoloji (destekleyici ızgarada yalıtımlı) ile kaplanabilir. Üç katmanlı yapılar ise genellikle klinker, seramik, silikat gibi malzemelerle kaplanır. Çerçeve duvarlar ise ahşap kaplama ile kaplanabilir veya ek yalıtım yapıldıktan sonra sıvanabilir.
Cephe Kaplaması İçin Uygun Zaman
Cephe kaplaması için en uygun zaman, evin içindeki tüm ıslak işlerin (duvarların sıvanması, zeminlerin dökülmesi) tamamlandıktan sonra gelir. Bu işler için en iyi zaman genellikle ilkbahar sonu ve yaz sonudur. Özellikle Eylül ayı, bu tür işler için ideal bir dönem olarak kabul edilir. Yazın aşırı sıcakları ve 25°C’nin üzerindeki sıcaklıklarda, doğrudan duvarlara yansıyan güneş ışığı, sıvaların ve kaplamaların çok hızlı kurumasına neden olabilir. Bu da, malzemelerin alt yüzeye stabil bir şekilde yapışmasını zorlaştırabilir.
Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Cephe kaplaması yapılırken, binanın inşa edildiği teknoloji ve kullanılan malzemeler göz önünde bulundurulmalıdır.
- Yapılan işin türüne göre, kaplama malzemesinin özellikleri ve ihtiyaçları dikkate alınmalıdır.
- Hava koşulları, kaplama işleminin başarısında önemli bir rol oynar. Aşırı sıcak veya soğuk, nemli veya kuru hava, kaplama malzemelerinin performansını etkileyebilir.
Dış Cephe Beton Kaplama
Geçmişte, bir binanın duvarlarında görünen beton, inşaatın henüz tamamlanmadığının bir işareti olarak kabul edilirdi. Ancak, günümüzde beton, modern mimarinin ve zarafetin bir simgesi haline gelmiştir. Beton, renklendirilebilir ve çeşitli formlarda üretilebilir, bu da onu mimari tasarımlarda son derece esnek bir malzeme yapar. Beton elemanlar, dikdörtgen ve kare gibi çeşitli şekillerde sunulabilir ve isteğe bağlı olarak her türlü şekil, kalınlık ve dokuda özelleştirilebilir. Bu özellikler, betonu sadece işlevsel değil, aynı zamanda estetik açıdan da çekici bir seçenek haline getirir.
Dış Cephe Sac Kaplama
Sac malzeme, eskiden sadece endüstriyel binaların ve üretim tesislerinin cephelerinde kullanılırken, şimdi müstakil evlerin duvarlarında da popüler bir seçenek haline gelmiştir. Çinko-titanyum levhaların kullanımı veya RAL renk paletinden seçilen renklerle boyanması, binalara orijinal bir dekoratif etki kazandırır. Zamanla mavi-gri bir patina oluşturan bu malzemeler, binalara benzersiz bir karakter kazandırır. Sac kaplamalar genellikle düz çelik saclar olarak uygulanır ve bunlar tek, çift veya açılı olarak döşenebilir. Grafit rengi, özellikle popüler bir seçenektir.
Sac paneller veya levhalar, havalandırma için bir hava boşluğu bırakarak, ahşap veya metal bir ızgaraya dikey veya yatay olarak vidalar veya klipslerle monte edilir. Cephede çatıyla aynı hizada bir dikiş oluşturmak, özellikle çeşitli eğim derecelerine sahip eğimlerde, teknik bir zorluk oluşturabilir. Bu, tasarım ve uygulama aşamasında dikkate alınması gereken bir faktördür.
Sac malzemeler, mekanik hasarlara ve değişen hava koşullarına karşı yüksek dayanıklılık sunar. Bu, onları uzun ömürlü ve bakımı kolay bir cephe kaplama seçeneği yapar. Ancak, sac malzemelerin düzenli bakımı, özellikle pas ve korozyon riskine karşı korunmalarını sağlamak için önemlidir.
Sinterlenmiş Kuvars Cephe
Sinterlenmiş kuvars, cepheler için son derece dayanıklı bir malzeme seçeneğidir. Bu ince, geniş formatlı levhalar, çizilmelere, sıcaklık farklılıklarına, UV ışınlarına, likenlere ve alglerle karşılaştığında bile dayanıklılığını korur. Sinterlenmiş kuvars levhalar, kendi kendini temizleyen kaplamalarla işlenebilir, bu da güneş ve yağmurun kirleticileri uzaklaştırmasını sağlar. Bu malzeme, kumtaşı, granit ve çelik gibi çeşitli görünümlerde üretilebilir ve birçok farklı dokuya ve renge sahiptir. Sinterlenmiş kuvars elemanları, doğrudan izolasyona yapıştırılabilir veya alüminyum bir altyapıya monte edilebilir, bu da uygulama esnekliği sağlar.
Dış Cephe Cam Kaplama
Müstakil evlerde, duvarların geniş formatlı camlarla değiştirilmesi giderek yaygınlaşan bir trenddir. Zemin seviyesinden tavana kadar uzanan yüksek pencereler, özellikle bahçeye bakan odalarda, panoramik manzaralar ve iç mekana doğal yeşillik hissi getirmek için kullanılır. Modernist ahır tarzı evlerde, çatı duvarlarının tamamı yerden çatıya kadar camla kaplanabilir. Bu tür bir duvar, iç mekanı mükemmel bir şekilde aydınlatmanın yanı sıra binanın şekline etkileyici bir çeşitlilik katar. Renkli cam levhalar, sinterlenmiş levhalar gibi, bir ızgaraya monte edilebilir.
Plastik ve Fiber Çimento Cepheler
Plastik ve fiber çimento cepheler, hafif ve bakım gerektirmeyen alternatifler sunar. Kaliteli plastik ve fiber çimento malzemeler, ahşabın görünümünü başarılı bir şekilde taklit edebilir ve çok çeşitli renklere boyanabilir. Bu malzemeler, yalıtımın üzerine dikey veya yatay olarak monte edilir ve paneller, dil ve oluk yöntemiyle veya üst üste bindirilerek bağlanır. Tekli, ikili veya dörtlü panel formatları mevcuttur. Hasar durumunda, sadece hasar görmüş panelin değiştirilmesi yeterlidir.
Kompozit Cephe Panelleri
Kompozit cephe panelleri, ahşap elemanların modern ve pratik bir alternatifidir. Bu paneller, ahşap unu ve HDPE (yüksek yoğunluklu polietilen) karışımından yapılır. Ahşabın doğal görünümünü tam olarak taklit etmese de, kompozit paneller, bakım gerektirmeyen ve dayanıklı bir seçenektir. Fırçalanmış yüzeyleri ve çeşitli renk seçenekleri ile estetik bir çekicilik sunarlar. Montajı, duvara vidalanan sistem çıtalarına klipslerle yapılır ve bu paneller her türlü yüzeyde, dikey, yatay ve her açıda kullanılabilir.
Klinker, Silikat ve El Yapımı Tuğlalar
Tuğla cepheler, hem geleneksel hem de modern yapılar için eşsiz bir çekicilik sunar. Çeşitli boyutlar, renkler ve dokularda mevcut olan tuğlalar, yapıların dış görünümüne karakteristik bir dokunuş katar. Silikat, klinker ve seramik tuğlalar, tüm duvarları veya sadece belirli bölümleri kaplamak için uygundur. Ayrıca, üreticiler benzer şekilde monte edilen ancak daha ince olan tuğla fayanslar da sunmaktadır. Bu tür ürünlerin montajında özel harçlar kullanılmalı ve yüzeylerin montaj sırasında kirlenmemesine özen gösterilmelidir.
Tuğla Cephelerin Avantajları
Tuğla cepheler, dayanıklılık ve uzun ömürlülük açısından mükemmel bir seçenektir. Ayrıca, tuğlalar doğal bir malzeme olduğundan, çevre dostu bir seçim olarak da öne çıkar. Tuğla cepheler, ısı yalıtımı ve ses izolasyonu konusunda da etkilidir, bu da onları hem işlevsel hem de estetik açıdan cazip kılar
Ahşap Cepheler
Cephede kullanılan ahşabın, deformasyona ve hava koşullarının yıkıcı etkilerine karşı dayanıklı olması önemlidir. Yerli ahşap türleri arasında çam, ladin, karaçam popülerken, ithal ahşaplar arasında meranti, İskandinav ladin, Sibirya karaçam, okoume, sedir tercih edilebilir. Ahşap seçimi, açık damarlı ve görünür budaklı ya da budaksız yüzeyler arasında yapılabilir. En popüler ahşap ürünler fabrika profilli levhalar, kirişler ve çeyrek kirişlerdir; bunlar zıvana ve oluklu yapıları sayesinde montaj kolaylığı sağlar. Ahşap çıtalardan oluşturulan bir destek ızgarasına, ahşap vidalarla dikey veya yatay olarak monte edilirler.
Ahşap Cephelerin Bakımı
Ahşap cepheler, emprenye türüne bağlı olarak farklı renklerde boyanabilir veya doğal yapısını vurgulayacak şekilde işlenebilir. Ancak, bu tür cephelerin periyodik bakımı, yıkanması, zımparalanması ve hava koşullarına karşı korunması gerekmektedir. Termal işlem görmüş ahşaplar (termo kül, termo çam, termo ladin), doğal ahşaba göre hava koşullarına ve biyolojik bozulmalara daha dayanıklıdır. Bu ahşaplar, nemin azalması sayesinde daha iyi boyutsal stabiliteye sahip olur ve reçine içermediğinden üzerinde sızıntı olmaz.
Dekoratif Sıva ve Söveler
Sıvalı duvarlar, söve kullanılarak daha çekici hale getirilebilir. Söveler, cephe yüzeyinde düz bölünme çizgileri oluşturarak estetik bir görünüm sağlar. Cephe tasarımına bağlı olarak bu şeritler dikey, yatay veya istenilen herhangi bir konumda serbestçe yerleştirilebilir. Söveler, aynı zamanda pürüzsüz ve düzgün bir sıva yüzeyinin oluşturulmasını kolaylaştırır ve cepheyi bölmenin zarif bir yolunu sunar.
Dış Cephe Temizliği
Dış cepheler, çeşitli çevresel faktörler nedeniyle zamanla kirlenebilir ve bu, yapıların estetik görünümünü olumsuz etkileyebilir. Ormanlık alanlar, işlek yollar, endüstriyel tesisler ve tarlaların yakınındaki evlerin cepheleri, kir birikimine daha yatkındır. Kir, özellikle düzensiz yüzeylere ve çıkıntılı detaylara kolayca yerleşebilir. Cephe temizliği, kullanılan malzemeye ve kirin yoğunluğuna göre farklı yöntemler gerektirir.
Temizlik Yöntemleri
Yıkama: Basınçlı yıkayıcılar, cephelerin temizlenmesinde en yaygın kullanılan yöntemlerden biridir. Basınç altında su akışı, kir ve kalıntıları etkili bir şekilde giderir. Bazen yumuşak bir deterjan (gri sabun veya bulaşık deterjanı) suya eklenerek temizlik gücü artırılabilir. Bu yöntem, sıvalar ve çeşitli cephe kaplamaları için uygundur ve genellikle ucuz ve kolay bir seçenektir.
Kumlama: Kumlama, kirin mekanik olarak aşındırılmasını içeren bir yöntemdir. Basınç altında üflenmiş kum parçacıkları, özellikle ahşap ve tuğla (klinker dahil) cephelerin temizlenmesinde etkilidir. Bu yöntem, daha derin kir ve lekelerin giderilmesi için kullanılır.
Kimyasal Temizlik: Özel kimyasal ve biyosidal preparatlar kullanılarak yapılan temizlik, renk bozuklukları, yağlı tortular, lekeler, yosun, liken, küf ve diğer mantar türlerinin giderilmesinde etkilidir. Bu yöntem, özellikle çok kirli tuğla cephelerin temizlenmesi için tercih edilir.
Temizlik Sürecinde Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Temizlik yöntemi seçerken, kullanılan cephe malzemesinin zarar görmeyeceğinden emin olunmalıdır.
- Kimyasal temizlik yapılırken, çevreye zarar vermemek için dikkatli olunmalı ve gerekli önlemler alınmalıdır.
- Basınçlı yıkama sırasında, suyun basıncının cephe malzemesine zarar vermeyecek düzeyde olması önemlidir.
Bu bölümde, cephelerin temizlenmesi için çeşitli yöntemler ve bu yöntemlerin uygulanmasında dikkat edilmesi gereken hususlar ele alındı. Düzenli cephe temizliği, yapıların estetik görünümünü korumak ve uzun ömürlü olmasını sağlamak için önemlidir. Her temizlik yöntemi, farklı malzeme türleri ve kir seviyeleri için uygun olabilir ve doğru uygulandığında etkili sonuçlar verir.